This content is also available in: English Italiano Português Deutsch Čeština Română
?nvaziv serviks kanserinin klinik tablosu ve büyüme paterni de?i?kendir.Tümör polipiod, papillomatöz veya tomurcuklu ya da yass? veya ülsere olabilir (?ekil 4.7). Ba?lang?çta, ço?u kanser gibi, lokal yay?l?m ve büyüme vard?r; sonra yukar? uterus gövdesine do?ru, a?a?? vajinaya do?ru ya da lateralde pelvik katlant?lara do?ru ilerler. Sonunda tümör, rektum veya mesane gibi kom?u organlar? tutabilir ve karaci?er ve di?er uzak organ metastazlar? ortaya ç?kabilir. Pelvik lenf nodlar?n?n tutulumu hastal???n erken dönemlerinde görülür ve kötü prognozla ili?kilidir.
Serviks kanseri en s?k 45-65 ya? aras? kad?nlarda tan? almakla birlikte çok genç ya?taki kad?nlarda da ortaya ç?kabilir (Austin & Zhao 2012). Servikal tarama programlar?n?n ciddiyeti, klinisyenlerin genç ya?taki semptomatik kad?nlarda ileri tetkikleri istemeleri ve morfolojik olarak sadece dü?ük dereceli lezyonlar olarak görünen servikal yaymalarda HPV testlerinin uygulanmas? sonucunda daha fazla say?da kanser tarama ile saptanmakta ve erken evrelerde tan? almaktad?r. ?nvaziv serviks kanserli kad?nlar, hastal???n erken evresinde s?kl?kla asmptomatiktir; postkoital, intermenstrüel ya da postmenapozal kanama belirtileri olabilir. S?rt a?r?s? veya hematüri tümörün ileri evrelerinin belirtileridir.
?nvaziv serviks kanserinin evreleri
A?a??da ?ekil 4.8’de gösterildi?i gibi, Uluslararas? Jinekoloji ve Obstetri Federasyonu (FIGO) taraf?ndan tan?mland??? üzere serviks kanserinin be? klinik evresi vard?r. FIGO evreleme sistemi tedaviyi planlamak için onkologlar taraf?ndan kullan?l?r. TNM sistemi ise histopatoloji raporlar?nda tümörü (T), lenf nodu tutulumunu (N) ve metastazlar?n (M) varl???n? ya da yoklu?unu tan?mlar.
Evre 0 ve Evre I; servikal tarama ve kolposkopinin tan?da önemli rol oynad??? serviks kanserinin preklinik evreleridir, çünkü kad?nlar?n ço?u semptomsuzdur:: kanser ç?plak gözle görülemez ve sitoloji ile saptanabilir. ?nsitu karsinom günümüzde CIN 3’le (evre 0) e? anlaml?d?r.
- Evre IA kanserler ‘mikroinvaziv’ olarak bilinir ve genellikle asemptomatik kad?nlarda yayg?n CIN 3 zemininde sitoloji ile saptan?rlar.
- IA1 kanserler 3mm’den az derinlikte ve 7 mm’den az geni?likte invazyon gösteren kanserler olarak tan?mlan?r: en küçük lezyonlar? ‘erken stromal invazyon’ olarak tan?mlan?r.
- IA2 kanserler 3 ila 5 mm derinlikte ve 7mm’den az geni?liktedir; bu kanserler lenf nodu tutulumu için hafif artm?? riske sahiptir.
- Evre IB1 kanserler semptomatik olabilir veya olmayabilir ve tarama ile saptan?rlar (Andrea ve ark. 2012; Herbert ve ark.2010).
- Evre IB2 ( 4-cm’den fazla), II, III and IV; genellikle postkoital ya da postmenapozal kanama gibi klinik semptomlarla ili?kilidir ve hastal???n klnik invaziv evresini olu?turur. Sa?kal?m evreyle do?rudan ili?kilidir. Be? y?ll?k sa?kal?m evre 0 için %100, evre I için %85, evre II için %65, evre III için %35 ve evre IV için %7’dir.
- Evre I kanserler içinde sa?kal?m, IA kanserlerde %100′ e yak?n olup IB (tam invaziv) kanserlerden fazlad?r.
Serviks kanserinin tedavisi
Serviks kanserinin tedavisi birçok faktöre ba??ml?d?r. Tüm kanser tedavilerinde ana amaç; ya?am? korumak ve tümörü olabildi?ince çabuk ç?karmakt?r. Bununla birlikte; erken ya?ta tan? alan hastalar çocuk sahibi olmak isteyebilirler ve tedavi planlamas?nda bu durum dikkate al?n?r.
?nsitu karsinom /CIN 3 (evre 0); serviksteki yerle?imi ve büyüklü?üne ba?l? olarak; diatermi, lazer, geçi? zonunun geni? ‘halka(loop)’ eksizyonu veya konizasyon gibi yöntemlerle lezyonun ve serviksin geçi? zonunun lokal ablasyon veya eksizyonunu gerektirir (?ekil 5.10) (Jordan ve ark. 2008; Prendiville 2009).
Evre IA1 kanserler, e?er tüm lezyon ve çevreleyen CIN 3 tamamen eksize edilebiliyorsa konizasyonla tedavi edilebilirler.
Trakelektomi ya da serviksin tamamen al?nmas?, fertilite koruyucu tedavi seçene?i olarak, evre IA2 veya 2cm’den küçük IB1 kanserler için uygulanabilir.
Evre IB kanserler genellikle hastan?n ya??na ba?l? olarak, overler korunarak veya al?narak radikal histerektomi ile tedavi edilirler.
?lerlemi? serviks kanseri için standart tedaviler, radikal histerektomi ve/veya pelvik radyoterapidir. Daha ileri kanserler radyoterapi ve/veya kemoterapi gerektirebilir. Tan? an?ndaki klinik evre ayn? zamanda hastan?n prognozunu da etkiler.
Serviks kanserinin histolojik tipleri
Dünya Sa?l?k Örgütü (DSÖ) iki ana invaziv kanser tipi tan?r:
- Skuamöz karsinom (tüm olgular?n yakla??k %85’ini olu?turur)
- Adenokarsinom (tüm olgular?n %10-15”ini olu?turur)
Adenoskuamöz karsinomlar, adenoid kistik karsinom, nöroendokrin tümörler, mezenkimal tümörler, mikst epitelyal/mezenkimal tümörler ve metastatik karsinomlar tüm olgular?n geriye kalan %3-5’ini olu?turur.