logo efcs bianco

Criteria for adequacy of a cervical cytology sample

This content is also available in: English Italiano Português Čeština Română

Bookmark (0)

No account yet? Register

Avrupa k?lavuzlar?, TBS kriterlerinin minimum format olarak kullan?lmas?n? önerirler :

 “Öneri

  • Konvansiyonel yayma ve SBS için TBS kriterleri minimum format olarak kullan?lmal?d?r ve e?er bir örnek yetersiz olarak de?erlendirildi ise yetersizli?in teknik gerekçeleri  sitoloji raporunda belirtilmelidir.
  • Yetersiz yaymas? olan kad?nlar yeni bir test için davet edilmelidir.Yeni yayma, zaman?nda al?nmad??? takdirde kad?nlarla tekrar ba?lant?ya geçilmelidir..
  • Yeterli materyallerde gerekmemesine ra?men transformasyon zonu’nun örneklendi?i kay?t alt?na al?nmal?d?r.www.screening.iarc.fr/doc/ND7007ENC_002.pdf (Bölüm 3.5 sayfa 87-88)

 

Yeterlilik aç?s?ndan Bethesda sistemi kriterleri

E?er a?a??daki durumlar?n tümü varsa, bir örnek mikroskobik de?erlendirme için tatmin edici düzeyde yeterlidir (Nayar & Solomon 2004):

  • Uygun etiketleme ve kimlik bilgileri
  • ?lgili tüm klinik bilgileri içeren bir talep formu
  • ?yi korunmu?, iyi görünebilen “yeterli say?da” skuamöz epitel hücreleri
  • Transformasyon zonunun “yeterince temsili” (TZ: endoservikal hücreler veya skuamöz metaplastik hücreler)
  • E?er a?a??daki durumlar mevcut ise ‘ek aç?klama’ya yaz?lmal?d?r:
    • TZ elemanlar?n?n olmamas?
    • Yayman?n baz?  bölümlerinin, kan veya inflamatuar hücreler ile maskelenmesi

Bir örnek a?a??daki nedenlerle yetersiz olarak de?erlendirilir

  • Klinisyen, serviksin iyi görüntülemedi?ini belirtiyorsa
  • Konvansiyonel yayma lam?n?n tamir edilemeyecek ?ekilde k?r?lm?? (parçalanm??) olmas?
  • Servikal yaymada, skuamöz epitel bile?eninin zay?f veya yetersiz olmas? (konvansiyonel yayma için iyi gözlenebilen, iyi korunmu? 8000-12000’den az veya SBS slaytlar?nda 5000’den az skuamöz hücre)
  • Kan, inflamatuar hücreler, lubrikan madde, hücrelerin kal?n olarak kümelenmesi, havada kuruma artefakt? ya da kötü tespit (fiksasyon) olmu? hücrelerin varl???, örne?in do?ru yorumlanmas?na engel olurlar.

 

Transformasyon zonu örneklemesinin kan?t?

  • Bethesda sistemi, AB k?lavuzlar? veya ?ngiltere sisteminde (ABC3: Smith 2013) TZ’nun örneklemesi, materyal yeterlili?i için bir kriter olarak kabul edilmemektedir,  çünkü uzun süreli çal??malarda TZ nin olmad??? örneklerde, HSIL veya  kanser riskinin artt??? yönünde bir gözlem yoktur (Mitchell & Medley 1991; Siebers ve ark. 2003). 
  • Raporda TZ örneklenmesinden bahsedilmi?tir çünkü materyalin örneklenme tekni?ini denetlemek için kulan?labilir (Narine & Young 2007; Faraker & Greenfield 2013).

 

Hücrelerin kan, inflamatuar eksüda veya havada  kuruma artefakt? ile maskelendi?i örnekler

  • E?er konvansiyonel yayman?n, % 75’den fazlas?  kan, eksuda veya havada kuruma artefakt? taraf?ndan örtülmü? ise TBS, örne?i yetersiz olarak nitelendirir fakat e?er lam?n % 75 inden az?nda bu örtünme var  ise “kalite göstergesi yorumlar?”na yaz?lmas? yeterlidir. 
  • TBS 2004, bir önceki s?n?flamada bulunan “s?n?rl? yeterli” kategorisini ortadan kald?rd?. S?v? bazl? sitoloji teknolojisi, yetersiz sitoloji nedeni olarak yaln?zca dü?ük hücreselli?i b?rakacak ?ekilde, bu sorunlu kategoriye yol açan nedenleri ortadan kald?rd? (Siebers et al. 2012).  

 

Yetersizlik kriteri olarak hücreselli?in az olmas?

Hücreselli?i ölçme yöntemleri

  • TBS 2004’de hücreselli?in, konvansiyonel yaymalar için  referans görüntüleri verilmi?tir (Nayar & Solomon 2004); yeterli bir yayma için hücrelerin lam?n en az %10’unu  kaplamas? gerekti?i bu görüntülerde görülmektedir (Sheffield ve ark. 2003). 
  • Yeterlili?i de?erlendirme aç?s?ndan, gözlemciler aras?nda çok de?i?kenlik oldu?u bilinmektedir (Castle et al. 2011).

Hücreselli?i, s?v? bazl? lamlarda de?erlendirmek daha kolayd?r; referans görüntüler ile kar??la?t?r?labilinir ya da büyük büyütme (x40) veya küçük büyütme (x10) alanlar?nda, belirli say?da iyi korunmu? skuamöz hücreler  say?lmal?d?r.

SBS lam?nda her bir x40’l?k büyük büyütme alan?ndaki  hücreler ve toplam hücrelerin e?de?er say?s?

Büyük büyütme alan? ba??na 3.8 hücre = Thin-Prep ile 5000 hücre

Büyük büyütme alan? ba??na 9.0 hücre = SurePath ile 5000 hücre

Büyük büyütme alan? ba??na 10 hücre = Thin-Prep ile 13.000 hücre

 

Siebers ve ark.20.000’in alt?nda hücre içeren (s?n?rl? yeterli’ye e?de?er) ThinPrep lamlar?n? de?erlendirmek için; x10 objektif ile 5 yatay ve 5 dikey alan? sayarken, gerçek hücreselli?in oldu?undan daha dü?ük görünme hatas?n? düzeltmek için x1.4’lük bir düzeltme faktörü kullan?lmas?n?n tutarl? bir yöntem oldu?unu saptam??lard?r.

?ekil 9a.1 Hücreselli?i ölçme yöntemleri (?ekil 1,  Siebers ve ark., 2013 )

 

De?erlendirmede 8000 ile 12.000 aral???nda veya 5.000 adet hücrenin kabul edilebilir minimum de?erler oldu?unun kan?t?;

  • Konvansiyonel yayma yeterlili?i kriterleri aç?s?ndan az kan?t vard?r ve bunlar?n sübjektif oldu?u kabul edilir, fakat yetersiz yaymalar? negatif olarak rapor etmek, ‘potansiyel olarak önlenebilir bir yanl?? negatif sitoloji nedeni’ olarak kabul edilir. (Demay 1996).
  • Hücreselli?in, s?v? bazl? lamlar?nda anormal hücrelerin görülme olas?l??? ile ili?kili oldu?u gösterilmi?tir (Bolick ve ark. 2002; Studeman ve ark  2003).  Bu durum Bethesda sistemi yazarlar? için; 5000’den daha az hücre içeren lamlar? ‘yetersiz’, 5,000 ile 20,000 aras?nda hücre içeren lamlar? ise ‘gri alan’ olarak nitelendirmenin kan?t?d?r. Raporda, gri alana ili?kin bir yorumun yer almas? gerekir (Nayar & Solomon 2004).

Avrupa k?lavuzlar? taraf?ndan minimum ?art olarak desteklenen, yeterlilik için Bethesda sistemi kriterleri

  • Konvansiyonel yayman?n hücreselli?i en az 8,000-12,000 hücre olmal?d?r.
  • S?v? bazl?’da hücresellik en az 5000 hücre olmal? (5.000 ile  20.000 hücre aras? ‘gri alan’d?r ve raporda yorum bölümünde yer alabilir)
  • Konvansiyonel yayma, % 75’inden fazlas? kan, eksuda veya havada kuruma artefakt? taraf?ndan örtülmü? ise yetersizdir.
  • TZ örneklemesi raporda bildirilir ancak bir yeterlilik kriteri de?ildir.

 

Organize tarama programlar?n?n yeterlilik kriterlerinde de?i?kenlikler

?ngiltere gibi, tarama programlar?nda varyasyonlar?n bulundu?u ülkelerde AB k?lavuzlar? minimum standart olarak TBS’i önerir (Arbyn ve ark. 2008).

  • Örneklemeyi yapandan ziyade sitopatoloji laboratuar?, tekrar testinin gerekip gerekmedi?ine karar verir
  • Hücreselli?e ili?kin yeterlilik ifadeleri; TZ’dan örneklemenin varl??? ya da yoklu?u veya inflamasyonla k?smi örtünme sitoloji raporlar?nda belirtilmez.
  • Y?ll?k taramaya göre 3-5 y?l ara ile tarama yürürlüktedir.

Konvansiyonel sitoloji için ?ngiltere k?lavuzlar? (ABC2) (Johnson & Patnick 2000)’nin tan?mlar?nda;

“Negatif bir örnek

  • E?it ve düzgün olarak yay?ld???nda, lam?n ?effaf cam k?sm?n?n en az?ndan üçte birini kaplayacakt?r.
  • Bol miktarda kan ve / veya polimorflar?n varl???n?n, bir yaymay? yetersiz yapmas? gerekmez; iyi yay?lmas? ?art?yla, epitelyal hücreler de?erlendirilebilir ”.

“Yayma yetersiz olarak rapor edilebilir

  • E?er kad?n?n ya?? ve hormonal durumu göz önüne al?nd???nda, hücresellik derecesinin yetersiz oldu?una karar verilir ise
  • E?er tamamen, servikal yerine, vajinal yaymay? dü?ündüren, izole da??lm?? superfisyel skuamöz hücrelerden olu?uyor ise;
  • E?er de?erlendirmeyi imkans?z k?lan derecede, kötü fikse edilmi? veya havada kurutulmu? ise
  • E?er yayma çok kal?n yay?lm?? ya da kan, menstrüel debriler, polimorf eksüda, bakteri veya spermler ile maskelenme durumunda epitel hücreleri de?erlendirilemez ise;
  • E?er“yayma tamamen endoservikal hücrelerden olu?uyorsa ve testin tek amac? sadece endoservikal mukozay? örneklemek de?il ise.

 

SBS örneklerinin yeterlili?i için ?ngiltere klavuzlar?

?ngiltere’de SBS örnekleri için k?lavuzlar, son zamanlarda bir Sa?l?k Teknolojisi De?erlendirmesi sonucunda yay?nlanm??t?r (Kitchener 2015): özete bu linkten ula??labilir http://www.journalslibrary.nihr.ac.uk/hta/volume-19/issue-22#abstract.  Thin-Prep için ara?t?rmac?lar?n önerdikleri minimum 5000 hücre, AB yönergeleri ile uyumlu iken SurePath için aç?klanan 15,000 hücre say?s?, ABC3 çal??mas?nda (Smith 2012) belirtilen ?ngiltere deneyimi ile uyumludur ve Duvall taraf?ndan tart???lm??t?r (2013). ABC3 rehberi a?a??daki gibidir (Smith 2012):

  •  “?ngiltere’de, SBS örneklerinin yeterlili?inde 15000’e kadar hücre say?s?n? baz? laboratuarlar kabul etmi?tir ve bu benimseme, üreticilerin önerileri ile  SBS Pilot çal??malar?n?n  deneyimine dayanm??t?r.”.
  • Bu yönergelerin amaçlar? do?rultusunda [ABC3]; yeterli bir s?v? bazl? örnekte minimum düzeyde bir skuamöz hücre komponenti, konvansiyonel  yayman?nkine e?de?er bir skuamöz anormallik tespit oran?n? sa?lamak için gereklidir”
  • Böylece, 2003-04 ve 2013-14 aras?nda ?ngiltere’de ortalama yetersizlik oranlar?n?n % 9,3 den % 2,4’e azalmas?, yeterli örneklerde saptanan yüksek dereceli diskaryoz yüzdeleri ile do?rulanm??t?r.

?ngiltere için ortalama oranlar

(SBS, 2003 ve 2008 y?llar? aras?nda ülke çap?nda tan?t?lm??t?r)

Y?l                               Yetersiz                                Yüksek-dereceli diskaryoz
(1 Apr – 31 Mar)                                            

2003-04                     9.3%                                                1.1%

2013-14                     2.4%                                                1.2%