Hücresel örneğin alınması, hazırlanması ve fikse edilmesi

This content is also available in: English Português Čeština Română

Hata kaynaklar? 

Hücresel örne?in elde edilmesi fikse edilmesi ya da konvansiyonel ya da s?v? bazl? preparasyonla i?lenmesine ili?kin k?lavuzlar için bir bölüm ayr?lm??t?r. Burada sürecin bu evresindeki hatalar?n kaynaklar?n? tart???yoruz.

Örnekleme esnas?nda hastan?n klinik durumu

• Menstrüasyon s?ras?nda, ya da birkaç gün öncesinde veya sonras?nda al?nan örnekler, sitolojik yaymalar?n hatal? yorumlanmas?na yol açabilecek dejenere endometrial hücreleri içerebilir.
• Do?um sonras? (post-natal) sitolojik görünümler yan?lt?c? olabilir.
• Trikomonas gibi aktif enfeksiyonlar, sitolojide potansiyel hata kayna??d?r.
• Serviks kanserini dü?ündüren semptomlar, sitolojik sonucu ne olursa olsun klinik olarak tetkik ve takip edilmelidir; klinik kanser olgusunda yanl?? negatif sitolojik sonuç gözlenebilir. 

Serviksin görünür hale getirilmesi ve örne?in al?nmas?

• Serviksin yetersiz örneklenmesi, yanl?? negatif sitolojinin önemli bir nedenidir ve bu durum  serviksin anormal oldu?unun bilindi?i durumlarda gerçek yanl?? negatif yaymalar?n nedeni olarak de?erlendirilir (Renshaw 2000).
• Serviksin görünür hale getirilmesi zor olabilir ve örne?in ‘kör’ al?nd??? bu durumda geçi? zonu temsil edilmeyebilir.
• Spatula/f?rçan?n epitel yüzeyine do?rudan temas?ndan emin olunmas? için mukus t?kac? silinmezse; mukus ve inflamatuar hücreler, yetersiz de?erlendirmeye yol açacak ?ekilde, hücreleri maskeleyebilir.
• Örnekleme s?ras?nda toplay?c? araçla be? kez 360 derece rotasyon yap?lmazsa; örnek serviksteki bir anormalli?i yans?tmayabilir. 

Örnekleme aletinden hücrelerin kayb?

• Konvansiyonel yayma haz?rlan?rken, spatuladaki hücreler  do?rudan lama aktar?l?r ancak örne?in ço?u spatulada kalabilir ve onunla beraber at?labilir (Huchinson ve ark .1999).
• S?v? bazl? sitoloji büyük oranda bu sorunu çözer çünkü bütün örnek, s?v? kab?na aktar?l?r. Ancak teknik olarak önerildi?i gibi, f?rça’vial‘ içinde b?rak?lmazsa SurePath f?rças?nda kalan baz? hücreler at?labilir (Bigras ve ark. 2003). 
• ThinPrep f?rças?nda hücreler kaybedilebilir (Umana ve ark. 2013) ve bu tekni?in prosedüründe önerildi?i üzere, f?rça at?lmadan önce iyice çalkalanmal?d?r.

Endoservikal kanal içindeki lezyonlar veya küçük lezyonlar

• Küçük lezyonlar endoservikal kanal içlerinde yukar?larda yerle?mi? olabilir ve spatula ya da f?rçan?n eri?iminin d???nda kalabilir.

Konvansiyonel yaymalar?n preparasyonu ve fiksasyonu

• Konvansiyonal yayma e?er hücreler havada kurumadan fikse edilmezse, anormal hücrelerin de?erlendirilebilmesi riskli hatta imkans?z olabilir. Kuruma, nükleer detay?n korunmas? ve boyanmay? etkiler. S?v? bazl? sitoloji bu sorunu önler ve onun ana avantajlar?ndan biri de budur.

Örne?in (lam veya vial) etiketlenmesi ve istem formunun doldurulmas?

• Do?ru sitoloji sonuçlar? için do?ru klinik bilgiye gereksinim vard?r: sitolojik de?erlendirme hatalar? ve hatal? yönetim önerileri, yanl?? bilgilendirilmi? laboratuardan kaynaklanabilir.
• Örne?in kayna??, hastan?n ad? (do?ru heceleme ile), do?um tarihi, son adet tarihi, tarama geçmi?i ve semptomlar istem formuna do?ru olarak kaydedilmeli ve lam veya vial üzerindeki bilgilerle uyu?mal?d?r. 

Yaymalar?n toplanmas?, haz?rlanmas? ve fikse edilmesinde KG ve KK metodlar?

• Konvansiyonel yaymalar?n düzgün fiksasyonundan ve hücresel örneklerin do?ru  al?nmas?ndan emin olunmas? için yeni ba?layanlar?n e?itimi ve gözetimi çok önemlidir.     . 
• E?itim, Avrupa ve NHSCSP  k?lavuzlar? gibi yaz?l? ve aç?klamal? dökümanlara eri?imi sa?lamal?d?r. (Arbyn ve ark. 2007; NHSCSP 2006 b).
• Gözetim (dan??manl?k) günlük bazda eri?ilebilir olmal?d?r, örne?in serviksin görünür hale getirilmesinde zorluk ya?an?yorsa ilgili uzmana ula??lmal?d?r (KK).
• Do?ru doldurulmam?? istem formlar? veya örneklerle uyumsuzluk halinde geri bildirim – gere?inde test tekrar? isteme (KK)
• Yetersizlik oranlar?n?n izlenebilmesi için, örneklemeyi yapanlara ve kliniklere sitoloji sonuçlar?n?n geri-bildirimi yap?lmal?d?r.
• Yetersizlik oranlar?n?n izlenmesi, konvansiyonel yaymalar için yararl? olabilir ancak s?v? bazl? sitoloji için ço?u örnek raporlamaya yeterli hücresellik içerdi?inden pek gerekli de?ildir (KG).
• Geçi? zonu örneklemesinin kan?tlar? bulunan  ve bulunmayan lamlar?n?n oran?, s?v? bazl? ve konvansiyonel yaymalar? örnekleyenlerin performans?n? izlemde kullan?labilir (Faraker& Greenfield 2013) (KG).