This content is also available in:
English 
Español 
Čeština 
Magyar 
Türkçe
Badania diagnostyczne w rozpoznawaniu guzków tarczycy
Wywiad i badanie kliniczne stanowi? pierwszy etap w badaniu guzka tarczycy, ale s? one niewystarczaj?ce. Badanie ultrasonograficzne, które umo?liwia zró?nicowanie zmiany litej i torbielowatej, nie pozwala na okre?lenie z?o?liwo?ci. Badanie scyntygraficzne nie jest przydatne w identyfikacji zmian z?o?liwych: wi?kszo?? raków ujawnia si? jako guzki zimne (niewystarczaj?co wychwytuj?ce jod), ale podobnie zachowuj? si? guzki ?agodne, chocia? guzki gor?ce s? niemal zawsze ?agodne. BAC okazuje si? najbardziej warto?ciowym badaniem dla wyodr?bnienia pacjentów z rakiem tarczycy, co znacz?co redukuje liczb? pacjentów poddawanych zabiegowi operacyjnemu.
BAC tarczycy wprowadzi? Soderstrom w 1952 roku i do roku 1980 w Karolinska Institute w Sztokholmie zgromadzono do?wiadczenie w oparciu o >20 000 przypadków. Jest metod? prost?, bezpieczn? i dok?adn? w diagnostyce zmian z?o?liwych w tarczycy i przy tym najta?szym testem diagnostycznym. Czu?o?? metody wynosi oko?o 83%, specyficzno?? oko?o 92%. Jednak?e te liczby mog? jeszcze wzrosn??, je?eli patolog sam wykonuje biopsj? i bezpo?rednio ocenia materia?.
Wskazania do BAC
G?ównym wskazaniem do BAC jest pojedynczy guzek lub guzek dominuj?cy w wolu wieloguzkowym. Jedynie ma?y odsetek guzków stanowi? nowotwory z?o?liwe (oko?o 5%). Z?o?liwo?? guzka jest najbardziej prawdopodobna w nast?puj?cych warunkach: wiek <20 lub >70lat, p?e? m?ska, napromienianie szyi w wywiadzie, rak tarczycy w rodzinie lub zespó? MEN 2, ufiksowany, nieregularnego kszta?tu gruczo? tarczowy, powi?kszenie w?z?ów ch?onnych szyjnych.
Technika nak?uwania
Nak?ucie, wykonywane pod kontrol? palpacyjn? lub USG, przeprowadza si? w pozycji le??cej lub siedz?cej z wygi?t? do przodu szyj?. Moment prze?ykania u?atwia lokalizacj? guzka, który trzyma si? jedn? r?k?. Cienk? ig?? (25 -27G) wprowadza si? do obwodu guzka poruszaj?c j? w gór? i w dó?; ig?? obraca si? w guzku do momentu, a? pojawi si? krew. Pacjent nie powinien prze?yka? w trakcie tej procedury. Zastosowanie bardzo cienkiej ig?y nie powoduje bólu ( nie jest wymagane znieczulenie), ogranicza krwawienie i zmniejsza szans? zanieczyszczenia próbki krwi?, co zwi?ksza jej jako??.
Nak?uwa? powinno si? przynajmniej dwukrotnie; patolog powinien by? obecny aby oceni? jako?? materia?u, je?eli sam nie wykonywa? nak?ucia. Je?eli nak?uta zosta?a torbiel, powinno si? nak?u? pozosta?? lit? cz??? zmiany. Jedynie je?eli guzek jest zwapnia?y lub zw?óknia?y, do ponownego nak?ucia powinno si? u?y? uchwytu do strzykawki (Franzena).
Wykonywanie rozmazu
Komórki zostaj? wystrzykni?te i rozprowadzone na szkie?ku podstawowym. Dodatkowo, po wykonaniu rozmazu ig?a powinna by? przep?ukana i umieszczona w odpowiednim pojemniku. Uzyskana w ten sposób zawiesina komórek mo?e by? przeznaczona do wykonania preparatu w cytowirówce, metod? cytologii p?ynowej lub wykonania bloczka parafinowego. Przewag? preparatu wykonanego metod? cytologii p?ynowej nad klasycznym rozmazem jest wyeliminowanie krwi z preparatu i krótszy czas wykonywania skryningu, ale konieczne jest uwzgl?dnienie niewielkich zmian w wygl?dzie komórek. Rozmazy mog? by? utrwalone w alkoholu i barwione hematoksylin?-eozyn? lub metod? Papanicolaou, albo wysuszone i barwione metod? Romanowsky’ego. Cechy j?dra s? lepiej widoczne w barwieniu pierwszymi dwoma metodami, za? barwienie metod? Romanowsky’ego jest przydatne do oceny szczegó?ów cytoplazmy i substancji pozakomórkowej, takiej jak koloid.