This content is also available in: English Español Čeština Magyar Polski
Klinik hikâye ve muayene tiroid nodüllerine tan?sal yakla??mda ilk basamakt?r; yine de tek ba??na yeterli de?ildir. Ultrason, nodülün solid ya da kistik olup olmad??? ile ilgili bilgi verir fakat nodülün malignitesi hakk?nda fikir vermez. Radyonüklid görüntüleme, malign lezyonlar? belirlemede yararl? de?ildir: ço?u karsinomlar “so?uk” nodül (iyot eksikli?i) olarak izlenmelerine ra?men benign nodüller de so?uk görülebilirler, tabii ki “s?cak” nodüller hemen daima benigndir. ??A’u tiroid kanserlerini belirleme ve gereksiz cerrahi oran?n? dü?ürmede en de?erli tan?sal yöntemdir.
Tiroid ??A’u Soderstom taraf?ndan 1952’de tan?mland? ve 1980 y?l?nda Stockholm’de Karolinska Enstitüsü’nde 200 binden fazla vaka üzerinde tecrübe edildi. Malign tiroid lezyonlar?n?n tan?s?nda basit, güvenli, do?ruluk oran? yüksek ve maliyeti en dü?ük tan? yöntemidir. Genel olarak sensitivitesi %83, spesifitesi % 92 civar?ndad?r. Tabii bu oranlar, aspirasyonu sitopatolo?un bizzat kendisinin uygulamas? ve h?zl? de?erlendirmesi ile belirgin art?? gösterir.
??A endikasyonlar?
En önemli endikasyonu tek nodül veya multinodüler guatr zemininde olu?an dominant nodüllerdir. Nodüllerin çok az? maligndir (%5). Malignite ?u ko?ullar varl???nda daha s?k rastlan?r: 20 ya? alt? veya 70 ya? üstü, erkek, boyu bölgesinde radyasyon hikayesi, ailede tiroid karsinomu hikayesi veya MEN tip 2, sert, düzensiz s?n?rl? ve fikse tiroid gland?, servikal lenfadenopati.
Aspirasyon tekni?i
Aspirasyon, hasta supin pozisyonunda veya oturur vaziyette, boyun hiperekstansiyonda iken, palpasyon veya ultrason rehberli?inde uygulan?r. ??lem s?ras?nda bir elimizle sabitle?tirdi?imiz nodülün lokalizasyonunu de?i?tirebilece?inden, hastadan yutkunmamas? istenir.
?nce bir i?ne (25-27 G) ile nodülün periferinden girilerek, yukar? ve a?a?? hareketlerle örnekleme yap?l?r; kan görülür görülmez i?ne döndürülüp, ç?kart?l?r. Çok ince i?ne kullan?lmas? ac? hissini azalt?r (anesteziye gerek duyulmaz) ve kanamay? azalt?r, bu da spesimenin kan ile kontaminasyonunu ve de?erlendirmenin kalitesinin dü?mesini önler.
En az?ndan iki kez giri?im tekrarlanmal?d?r; e?er aspirasyonu sitopatolog gerçekle?tirmiyor ise yeterlilik de?erlendirmesi için mutlaka sitopatolog veya sitoteknolog odada bulunmal?d?r. E?er kist aspirasyonu yap?lm??sa, kist s?v?s? aspire edildikten sonra, kalan solid alandan tekrar örnekleme yap?lmal?d?r. Sadece nodül kalsifiye ya da fibrotik oldu?unda tekrar aspirasyon s?ras?nda Franzen pistolü kullan?lmal?d?r (enjektör tutucu aparat).
Yayma haz?rlanmas?
Hücreler lam üzerine püskürtülüp yayma haz?rlan?r. Yaymalara ek olarak i?ne ucu y?kan?p bir kap içerisinde korunur. Bu süspansiyon sitosantrifüj için kullan?labilir, s?v? bazl? preparat veya hücre blo?u elde edilebilir. S?v? bazl? preparatlar?n klasik yaymalara göre avantaj?, zemini eritrositlerden mümkün oldu?unca temizlemesi ve tarama zaman?n? k?saltmas?d?r. Hücresel görünümdeki yaymalara, alkolde fikse edilmi?se Papanicolaou, havada kurutulmu?sa Romanowsky tipi boyama (MGG, Diff Quick vb.) yap?lmal?d?r. Nükleer ayr?nt?lar Papanicolaou boyas?, sitoplazmik detaylar ve kolloid gibi ekstrasellüler materyaller de Romanowsky tipi boyama ile daha iyi seçilir.