Pobieranie materia?u do badania cytologicznego

P?yn pobiera si? przez nak?ucie ig?? jamy op?ucnej (torakocenteza), osierdzia (perikardiocenteza) lub otrzewnej (paracenteza). Rzadziej zasysa si? p?yn do badania w czasie zabiegu operacyjnego.

P?yn pobiera si? nieutrwalony do czystego naczynia do którego uprzednio dodano kilka kropli heparyny aby zapobiec tworzeniu si? skrzepu co utrudnia ocen? poniewa? komórki zostan? w takim skrzepie uwi??ni?te i nie mo?na wykona? dobrego rozmazu. P?yn mo?na przechowywa? w 4°C przez kilka dni ale tego nie polecamy.

Metody przygotowania materia?u

Istnieje kilka metod wykonywania rozmazów. Wstrz?sa si? pojemnik z p?ynem i 50 mL (lub ca?a zawarto??) jest odwirowywane. Usuwa si? p?yn z nad osadu, a z osadu przygotowuje si? rozmazy bezpo?rednie lub z cytowirówki, metod? cytologii fazy p?ynnej lub za pomoc? filtrów. Rozmazy utrwala si? w alkoholu i barwi metod? Papanicolaou lub H&E.

Je?eli podejrzewa si? ch?oniaka lub bia?aczk? przydatne mog? by? rozmazy suszone na powietrzu. Jeden barwi si? metod? Romanowskiego, reszt? mo?na zachowa? do bada? immunocytochemicznych. Pozosta?y osaad zawini?ty w bibu?? filtracyjn? u?yty zostaje do przygotowania bloczków. Dodanie do osadu kilku kropli osocza i trombiny tworzy grudk? co u?atwia dalsz? obróbk? materia?u w procesorze tkankowym. Je?eli do p?ynu nie dodano heparyny i obecne s? w nim skrzepy nale?y je wyj?? i potraktowa? jak materia? do bloczków parafinowych. Badania p?ynu nades?anego bez dodatku heparyny, w którym wyst?pi?y skrzepy nie polecamy.

Aby zwi?kszy? czu?o?? w wi?kszo?ci laboratoriów stosuje si? dwie metody lub wi?cej . Wykonywanie tylko rozmazów pozwala wykry? komórki nowotworowe w 65-70% p?ynów spowodowanych nowotworem z?o?liwym, natomiast koncentracja materia?u za pomoc? cytowirówki, filtrów lub bloczków zwi?ksza ten odsetek do ok. 85%. Bloczki szczególnie dobrze nadaj? si? do bada? dodatkowych i stanowi? najlepszy materia? porównawczy do biopsji. W niektórych laboratoriach najpierw wykonuje si? nieutrwalony rozmaz i barwi b??kitem toluidyny

Pozosta?y p?yn pozostawiamy w lodówce na wypadek gdyby trzeba by?o wykona? dodatkowe rozmazy. ?wie?y nieutrwalony p?yn przydaje si? do bada? w cytometrze przep?ywowym, mikroskopie elektronowym i do bada? cytogenetycznych.