Nabłonek wielowarstwowy płaski ektocervix

This content is also available in: English Italiano Español Čeština Magyar

No account yet? Register

Nab?onek wielowarstwowy p?aski wy?cielaj?cy pierwotnie ectocervix ma grubo?? ok. 0,5 mm i spe?nia funkcj? ochronn?. ??czy si? on bezpo?rednio z nab?onkiem wielowarstwowym p?askim pochwy, chocia? jest mniej od niego wra?liwy na wp?ywy hormonalne. Jego grubo?? zale?y od wieku i fazy cyklu miesi?cznego- ulega pe?nemu dojrzewaniu pod wp?ywem estrogenów a tylko cz??ciowo dojrzewa pod wp?ywem progesteronu. Gdy brak tych hormonów np. po menopauzie, nab?onek staje si? cie?szy.

Dojrza?y nab?onek wielowarstwowy p?aski sk?ada si? z 10-20 warstw komórek nab?onkowych, które mo?na podzieli? na trzy strefy:
1) Warstwa podstawna (rozrodcza).
2) Warstwa przypodstawna (parabazalna).
3) Warstwa powierzchowna zbudowana z komórek najbardziej dojrza?ych.

U podstawy nab?onka znajduje si? b?ona podstawna, która oddziela go od pod?cieliska zbudowanego g?ównie z w?ókien kolagenowych. Pod?cielisko jest g?stsze w okolicy ectocervix a lu?niejsze wokó? gruczo?ów w endocervix. W pod?cielisku jest niewiele komórek mi??ni g?adkich i w?ókien elastycznych. Jest ich wi?cej w okolicy cie?ni. U podstawy nab?onka, miejscami, brodawki pod?cieliska z naczyniami w?osowatymi wpuklaj? si? do niego do poziomu oko?o 1/3 grubo?ci nab?onka.
Warstwa podstawna. Jest to pojedyncza warstwa komórek cylindrycznych (ok. 12 um ?rednicy), których g?ówn? funkcj? jest regeneracja nab?onka. Rzadko widoczne s? w?ród nich mitozy. W owalnych j?drach tych komórek wida? j?derka i chromocentra. W warunkach prawid?owych warstwa podstawna jest warstw? rozrodcz?, w której dokonuje si? regeneracja nab?onka, w warstwach wy?szych zachodzi jedynie proces dojrzewania komórek nab?onka. W pewnych warunkach, np. przy uszkodzeniu nab?onka, obserwujemy hiperplazj? komórek podstawnych, które tworz? dwie lub wi?cej warstw. Powy?ej, dojrzewanie komórek nab?onka odbywa si? prawid?owo.
Warstwa parabazalna. Jest zbudowana z dojrzewaj?cych komórek, które maj? nieco bardziej obfit? cytoplazm? (tym bardziej obszern? im wy?ej w nab?onku) ni? komórki warstwy podstawnej. Komórki tej warstwy zawieraj? du?? ilo?? tonofilamentów i ziarnisto?ci glikogenu a po??czone s? desmosomami lub mostkami mi?dzykomórkowymi. Dlatego warstwa ta nosi równie? nazw? warstwy kolczystej (stratum spinosum). W cytoplazmie jej najbardziej powierzchownie le??cych komórek mo?na spotka? ziarnisto?ci keratohialiny.
Warstwy powierzchowne. Zbudowane s? z kilku pok?adów lu?no ze sob? po??czonych komórek, które maj? bardziej obfit? i cie?sz? cytoplazm? ni? komórki warstwy po?redniej. Zawieraj? ma?e pyknotyczne j?dro (2-3 um ?rednicy). W mikroskopie elektronowym transmisyjnym mo?na wykaza? obecno?? ? prekursorów keratyny w cytoplazmie tych komórek, ale do pe?nej keratynizacji (rogowacenia) w prawid?owym nab?onku szyjki nie dochodzi. Jednakowo?, w pewnych warunkach, np. przy wypadaniu macicy, komórki warstw powierzchownych mog? syntetyzowa? du?e ilo?ci keratyny. Komórki warstwy powierzchownej dopasowane s? tak do siebie, ?e w mikroskopie elektronowym skanningowym widoczne s? w postaci swego rodzaju mozaiki a na ich powierzchni widoczna jest sie? pod?u?nych zgrubie?, które prawdopodobnie wzmacniaj? adhezj? mi?dzykomórkow? co chroni g??bsze warstwy przed zniszczeniem.

HISTOLOGIA NAB?ONKA WIELOWARSTWOWEGO P?ASKIEGO SZYJKI MACICY PRZED POKWITANIEM, W OKRESIE PROKREACYJNYM I PO MENOPAUZIE.

Przed pokwitaniem. Nab?onek szyjki macicy noworodka wykazuje pewne cechy dojrzewania co spowodowane jest wp?ywem hormonów matki in utero. Po kilku dniach efekt ten zanika i nab?onek – cienki i niedojrza?y – sk?ada sie tylko z kilku warstw komórek typu przypodstawnego. Taka sytuacja pozostaje a? do menarche.
W czasie fazy proliferacyjnej cyklu miesi?cznego. Wp?yw estrogenów manifestuje si? ca?kowitym dojrzewaniem nab?onka, który sk?ada si? z 18-20 warstw du?ych komórek zawieraj?cych prekursory keratyny. Zmiany te chroni? szyjk? przed szkodliwym wp?ywem ?rodowiska pochwy, na które jest eksponowana. Komórki warstw powierzchownych o obfitej cytoplazmie (ok. 50um ?rednicy) zawieraj? pyknotyczne j?dro (ok. 2um ?rednicy).
W czasie fazy wydzielniczej cyklu miesi?cznego i w ci??y. Wp?yw progesteronu (lub doustnych ?rodków antykoncepcyjnych lub hormonalnej terapii zast?pczej) powoduje, ?e nab?onek jest cz??ciowo dojrza?y i sk?ada si? z 10-18 warstw. Komórki warstw powierzchownych maj? ma?e p?cherzykowe j?dro (ok. 5um ?rednicy) i mog? zawiera? glikogen w cytoplazmie. W ci??y glikogenu jest bardzo du?o.
Po menopauzie. Rozmiary szyjki si? zmniejszaj? a nab?onek wielowarstwowy p?aski ulega atrofii tzn. jest cie?szy, komórki nie zawieraja glikogenu, nie ma te? prawid?owej stratyfikacji. Cienki nab?onek oraz brak glikogenu (który uwolniony z rozpad?ych z?uszczonych komórek nablonka w warunkach prawid?owych jest metabolizowany przez pa?eczki Doderleina na kwas mlekowy, który chroni ?rodowisko pochwy przed bakteriami chorobotwórczymi) u?atwiaj? infekcje.