Uterus, Serviks

This content is also available in: English Italiano Español Čeština Magyar Polski

Bookmark (0)

No account yet? Register

Uterus

Uterus idrar kesesi ve seviks aras?na yerle?mi?, armut ?eklinde bir organd?r. Uterus hamile olmayan bir kad?nda yakla??k 7 cm uzunlu?undad?r ve normalde antevert  pozisyonda durmaktad?r. Uterusun üst k?sm?na fundus; buradan daha büyük ve merkezi olan k?sm?na corpus uteri veya uterus gövdesi denir. Uterusun alt k?sm?n? olu?turan dar bölüme ise serviks uteri (uterus boynu) denir. Serviks, uterusun vajinaya aç?lan bölümüdür. Uterusun fundus ile gövdesinde hamilelikte kal?nla?an kal?n müsküler tabaka (miyometrium) ve geli?mekte olan fetüse destek olan özelle?mi? bir mukozal tabaka (endometrium) bulunur.

Uterus bo?lu?undaki endometrial tabaka, yalanc? çok katl? silli epitel ile bunu destekleyen ve içinde çok say?da tübüler bez bulunan hücresel stromay? içermektedir. Ovaryum folikülleri taraf?ndan salg?lanan östrojen ve progesteronun etkisiyle endometriumda, uterusu döllenmi? yumurtay? almaya haz?rlamak için birtak?m düzenli periyodik de?i?imler gerçekle?ir. ?mplantasyonun ba?ar?l? olmas?, endometriumun erken embriyo için bol miktarda besin sa?lamas?na ba?l?d?r.

Endometriumdaki de?i?im siklusu, ço?alma faz? ve salg? faz? olmak üzere iki farkl? süreçte gerçekle?ir. 

Summary of one female menstrual cycle: A. Ovatian cycle; maturation of follicle and development of corpus luteum. B. Anterior pituitary cycle; LH and FSH levels. C. Uterine cycle; menstrual, proliferative and secretory phases. D. Ovarian hormone cycle’ oestrogen and progesterone levels. (Ross and Wilson: Anatomy and Physiology in health and illness; figure 19.10)

 

Ço?alma faz?: Ço?alma faz? geli?en ovaryum folikülleri taraf?ndan östrojen üretiminin artmas?yla ba?lar ve ovulasyona kadar devam eder. Bu faz endometrial stroma hücrelerinin ço?alarak stromay? daha kal?n ve vasküler hale getirmesiyle karakterizedir. Buradaki basit tübüler bezler ço?alarak mukus salg?layan çok say?da bez haline gelirler. (ENDOMETR?UMUN ÇO?ALMA FAZINI GÖSTEREN H?STOLOJ? KES?T?N? BURAYA YAPI?TIRIN)

Salg? faz?: Bu faz korpus luteum taraf?ndan salg?lanan progesteronun etkisi alt?ndaki bezler?n k?vr?m?n?n artmas?yla karakterizedir. Bu bezler bol miktarda glikojence zengin bir salg? üretir. Bu salg? döllenmi? yumurta için önemli bir besin kayna??d?r.

Endometrium in the early secretory phase. Note sub nuclear vacuoles and the slight tortuosity of the gland.
Mid secretory phase of the cycle the sub nuclear vacuoles move to the super nuclear position and secrete their contents into the glands which become increasingly dilated and tortuous. Note oedatous stroma due to increased blood flow.
Late secretory endometrium. The stroma consists largely of sheets of pre decidual cells infiltrated by polymorphs and lymphocytes. These increase in number as the endometrium undergoes menstrual changes characterised by necrosis glandular collapse and haemorrhage.

 

Mensturasyon:

Döllenmi? bir yumurtan?n implantasyonunun gerçekle?medi?i durumlarda korpus luteum dejenere olur ve östrojen ile progesteron sekresyonu sona erer. Endometrium spiral arterlerinin konstriksiyonu, endometrial bezler?n iskemi ve kollabe olmas? sonucu mensturasyon ba?lar. Mensturasyonun 3. veya 4. gününde endometrial tabakan?n büyük bir k?sm? dökülür ve bazal tabakan?n proliferasyonu tekrar ba?lar.

Hamile Uterus

Ovulasyon an?nda yumurta ovaryumdan ayr?ld??? zaman fallop tüpünün fimbrilli ucuna sürüklenir. Döllenme genellikle bu bölümde gerçekle?ir ve döllenmi? yumurta tüp boyunca ta??narak endometrial kaviteye b?rak?l?r. Döllenmeden yakla??k 7 gün sonra yumurta uterus duvar?na implante olmay? dener. E?er implantasyon ba?ar?l? olursa korpus luteum büyür ve östrojen ile progesteronun sekrestonu devam eder. Bu sayede glikojence zengin endometrium içeri do?ru k?vr?lmaz (involute). Döllenmeden yakla??k 12 gün sonra implantasyon tamamlan?r. Progesteron hormonunun etkisi alt?ndaki endometrial stroma hücreleri geçici olarak de?i?ime u?rar ve endometriuma hakim olur.
Stroma hücreleri belirgin ?ekilde aç?k boyanm?? küresel çekirdek ve bol sitoplazmal? büyük hücrelerdir. En sonunda desidua basalis (implantasyon alan?n?n alt?ndaki desidual tabaka.), fetüsten gelen koryonik villi ve intervillöz bo?luklar kayna?arak plesentay? olu?tururlar.

Post Menapozal Uterus

Menapoz sonras?nda ovaryumlarda periyodik ?ekilde östrojen ve progesteron üretimi sona erer ve tüm genital sistemde atrofik de?i?imler olmaya ba?lar. Bu dönemde endometrium incelir, s?n?rl? bir stroma dokusu kal?r, bezler seyrek ve inaktif hale gelir.

Serviks

(Serviks ile ilgili daha detayl? anatomi, fizyoloji ve histoloji bilgileri için lütfen bir sonraki bölüme bak?n)

Serviks, uterusun vajina kubbesine do?ru çk?nt? yapan dar, alt bölümüdür. Serviks 3 cm uzunlu?unda, 2,5 cm çap?nda, iç taraf? müköz membranla sar?l?, fibromüsküler yap?da bir organd?r. Yeti?kin bir kad?nda serviks a?a??ya ve arkaya do?ru aç? yapar. Nullipar (hiç do?um yapmam??) kad?nlarda f?ç? (barrel) ?eklindedir fakat ?ekli hamilelikte ve menapozda de?i?ir. Serviks üstte uterus gövdesiyle, alttada vajina ile devam eder. Serviksin yakla??k yar?s? (porto vajinalis) vajina içine do?ru girer. Serviksin bu bölümü daha sonra vajinal yass? epitel ile devam eden çok katl? yass? epitel ile örtülüdür. Serviks bir ucundan di?erine glandular epitel ile örtülü endoservikal kanal ile ba?lan?r.