Macica i szyjka macicy

This content is also available in: English Italiano Español Čeština Magyar Türkçe

Bookmark (0)

No account yet? Register

Macica ma kszta?t gruszkowaty i s?siaduje z p?cherzem moczowym i odbytnic?. U kobiet, które nie s? w ci??y macica ma d?ugo?? oko?o 7 cm i po?o?enie w przodozgi?ciu (zgi?cie trzonu macicy do przodu w stosunku do szyjki) i przodopochyleniu (pochylenie ca?ej macicy do przodu w stosunku do pochwy). Prawid?owa macica sk?ada si? z trzech cz??ci: dna macicy (fundus uteri), trzonu macicy (corpus uteri), który stanowi zasadnicz? cz??? macicy i szyjki macicy (cervix uteri), która stanowi doln? i najw??sz? cz??? macicy, i uchodzi do pochwy. W dnie i trzonie macicy wyró?nia si? b?on? mi??niow? (myometrium), która zwi?ksza swoj? grubo?? w czasie ci??y i wyspecjalizowan? b?on? ?luzow? (endometrium), która odgrywa rol? w od?ywianiu rozwijaj?cego si? p?odu.

Nab?onek cylindryczny wielorz?dowy migawkowy endometrium wy?ciela jam? macicy oraz tworzy liczne gruczo?y cewkowe w pod?cielisku. Pod wp?ywem estrogenów i progesteronu uwalnianych przez p?cherzyk jajnikowy, endometrium podlega cyklicznym zmianom, które polegaj? na przygotowaniu macicy na przyj?cie zap?odnionej komórki jajowej. Warunkiem pomy?lnej implantacji jest dostarczenie przez komórki endometrium odpowiedniej ilo?ci substancji od?ywczych dla zarodka.

Cykliczne zmiany endometrium z?o?one s? z dwóch nast?puj?cych po sobie faz: fazy proliferacyjnej i fazy sekrecyjnej.

Summary of one female menstrual cycle: A. Ovatian cycle; maturation of follicle and development of corpus luteum. B. Anterior pituitary cycle; LH and FSH levels. C. Uterine cycle; menstrual, proliferative and secretory phases. D. Ovarian hormone cycle’ oestrogen and progesterone levels. (Ross and Wilson: Anatomy and Physiology in health and illness; figure 19.10)

 

Faza proliferacyjna jest inicjowana i utrzymywana do okresu owulacji przez rosn?ce st??enie estrogenów produkowanych przez wzrastaj?cy p?cherzyk jajnikowy. Faza ta charakteryzuje si? proliferacj? komórek pod?cieliska endometrium, co prowadzi do zwi?kszenia grubo?ci b?ony ?luzowej i zwi?kszenia liczby naczy? krwiono?nych. Nab?onek cewek gruczo?owych ulega tak?e proliferacji prowadz?c do zwi?kszenia liczby cewek gruczo?owych, a komórki nab?onka zaczynaj? wydziela? ?luz.

Faza sekrecyjna charakteryzuje si? dalszym rozrostem nab?onka cewek gruczo?owych i kr?tym przebiegiem cewek. Faza sekrecyjna stymulowana jest przez progesteron uwalniany przez cia?ko ?ó?te. Komórki nab?onka cewek gruczo?owych uwalniaj? wydzielin? zawieraj?c? znaczne ilo?ci glikogenu, stanowi to wa?ne ?ród?o substancji od?ywczych dla zap?odnionej komórki jajowej. 

Endometrium in the early secretory phase. Note sub nuclear vacuoles and the slight tortuosity of the gland.
Mid secretory phase of the cycle the sub nuclear vacuoles move to the super nuclear position and secrete their contents into the glands which become increasingly dilated and tortuous. Note oedatous stroma due to increased blood flow.
Late secretory endometrium. The stroma consists largely of sheets of pre decidual cells infiltrated by polymorphs and lymphocytes. These increase in number as the endometrium undergoes menstrual changes characterised by necrosis glandular collapse and haemorrhage.

 

Miesi?czka: 

W przypadku, gdy nie dochodzi do implantacji zap?odnionej komórki jajowej, cia?ko ?ó?te ulega zwyrodnieniu, co powoduje zahamowanie produkcji estrogenów i progesteronu. Skurcz t?tniczek kr?tych endometrium wywo?uje niedokrwienie, a nast?pnie martwic? endometrium, co prowadzi do wyst?pienia miesi?czki. W 3 lub 4 dniu miesi?czki wi?kszo?? endometrium jest ju? z?uszczona i ponownie rozpoczyna si? proliferacja komórek warstwy podstawnej gruczo?ów.

Macica w ci??y

W czasie owulacji komórka jajowa zostaje przemieszczona z jajnika do jajowodu. Tam dochodzi do zap?odnienia komórki jajowej. Zap?odniona komórka jajowa nast?pnie przemieszczana jest wzd?u? jajowodu do jamy macicy. Oko?o 7 dnia po zap?odnieniu komórka jajowa ulega implantacji w ?cianie macicy. Je?eli dojdzie do implantacji wówczas cia?ko ?ó?te powi?ksza si? i kontynuuje uwalnianie estrogenów i progesteronu, po to, aby komórki endometrium zawieraj?ce znaczne ilo?ci glikogenu nie uleg?y inwolucji. Oko?o 12 dnia po zap?odnieniu proces implantacji jest zako?czony. Pod wp?ywem progesteronu komórki pod?cieliska endometrium ulegaj? dalszym zmianom, przekszta?caj?c si? w doczesn? ci??ow?.

Komórki pod?cieliska endometrium s? du?e, zawieraj? okr?g?e, dobrze widoczne, s?abo barwi?ce si? j?dro i obfit? cytoplazm?. W pó?niejszym okresie ci??y dochodzi do powstania ?o?yska (placenta), w którym wyró?nia si? doczesn? podstawow? (tj. warstw? doczesnej zlokalizowan? tu? pod miejscem implantacji), kosmówk? i przestrze? mi?dzykosmkow?.

Macica po menopauzie.

Po menopauzie ustaje cykliczna produkcja estrogenów i progesteronu przez jajniki, co prowadzi do zmian zanikowych w ca?ym narz?dzie rodnym. Endometrium jest cienkie, zbudowane z niewielkiej ilo?ci pod?cieliska i nielicznych, nieczynnych cewek gruczo?owych.

Szyjka macicy

Szyjka macicy stanowi najw??sz?, doln? cz??? macicy, która ??czy si? ze sklepieniem pochwy. Szyjka macicy zbudowana jest z tkanki ??cznej i mi??niowej, i pokryta jest b?on? ?luzow?. Ma ona d?ugo?? oko?o 3 cm i ?rednic? oko?o 2,5 cm. U kobiet doros?ych szyjka macicy jest ustawiona pod k?tem i skierowana ku ty?owi. U kobiet, które nie rodzi?y szyjka ma kszta?t beczkowaty. Szyjka zmienia swój kszta?t w czasie ci??y i po menopauzie. Ku górze szyjka macicy przechodzi w trzon, a ku do?owi ??czy si? z pochw?. Oko?o ½ d?ugo?ci szyjki macicy (cz??? pochwowa) znajduje si? w pochwie. Ta cz??? pokryta jest nab?onkiem wielowarstwowym p?askim, który przechodzi w nab?onek wielowarstwowy