Home » Courses » Servİkal sİtolojİ » 3. Servikal kanser epidemiyolojisi ve etyolojisi » Servikal kanser etyolojisi

Servİkal sİtolojİ

Servikal kanser etyolojisi

Art?k bilinmektedir ki, servikal kanser risk faktörleri yüksek riskli HPV tiplerinin süreklili?i (persistans?) ile yak?n ili?kidedir  [Walboomers ve ark.1999; Li 2011].  Bu s?k rastlanan virus ailesi ile infeksiyon servikal kanserin tek nedeni de?ildir: etkileri, enfeksiyonun süreklili?i ve onkojenitesine yatk?nl???na neden olan risk faktörleri çerçevesinde de?erlendirilmelidir.

Figür 3.3 Bir human papilloma virüs modeli (http://soundprint.org/radio/display_show/ID/774/name/HPV+-+the+Shy+Virus)

 

Human papillomavirus

HPV 100’den fazla tipi bulunan geni? bir virus ailesidir. Tümör dokusunun moleküler testlerini içeren çal??malarda, serviks kanserlerinin büyük ço?unlu?unda, karsinom geli?imi için gerekli olan viral DNA’n?n konakç? genine birle?ti?i görülmü?tür.

Dünya genelinde servikal kanserde HPV s?kl???

Li ve arkada?lar?n?n 2011’de yapt??? meta-analize göre, HPV’nin insan servikal kanserinde genel görülme s?kl??? (prevelans?) %85.9 ile %92.9 aras?ndad?r.

Servikal kanser ve genital si?illerle ili?kili olan anogenital tip HPV’ler, HPV’nin a-gen üyesidirler ve 2 ana grupta s?n?flan?rlar: yüksek risk ve dü?ük risk

(Tablo 3.4, Cubie&Cuschieri 2013)

Figür 3.4. Onkojenik HPV tiplerinin s?n?flamas? (Tablo Cubie&Cuschieri 2013’ten uyarlanm??t?r)

 

Yüksek ve dü?ük risk HPV’nin klinik ili?kileri

Dü?ük risk HPV kondilomlar (genital si?il) ile ili?kilidir ve geçici infeksiyonlar olmas? muhtemeldir. Ço?u vakada immün system, enfekte hücrelerin apoptozu yoluyla mücadele edebilmektedir ve hasarl? herhangi bir dokuyu, yeni skuamöz epitelin rejenerasyonu ile tamir edebilmektedir.

Yüksek-risk HPV’nin enfeksiyonu da benzer ?ekilde geçicidir, fakat süreklili?e daha fazla e?ilimi vard?r. Di?er risk faktörleri ile birle?ince; yüksek risk HPV, konakç? DNA’s? ile bütünle?ebilir ve tedavi edilmezse zamanla karsinoma ilerleme potansiyeline sahiptir.

Avrupa’da servikal kanserlerde yüksek-risk HPV

Sanjosee ve arkada?lar?n?n 2010’da yapt??? retrospektif, kesitsel bir çal??malar?na göre
HPV 16 - % 66
HPV 18 - % 7
HPV 33 - % 6
HPV 45 - % 4
HPV 31 – % 3
Tip 16,18 ve 45 adenokarsinomlarda en s?k gözlenen tipler

 

Ba?-boyun kanserlerinde yüksek-risk HPV

Yüksek-risk HPV’nin orofarengeal karsinomlarda da etken bir ajan oldu?u gösterilmi?tir (Gillison ve ark.2000; Chaturvedi ve ark. 2011).

Servikal kanserde di?er risk faktörleri

Servikal kanser insidans?; erken ya?ta seksüel aktivite ve gebelik, sigara içimi, immün system yeterlili?i, kontraseptif kullan?m süresi ve tipi, diet ve sosyoekonomik durum gibi di?er e?-faktörler ile birlikte toplumdaki yüksek-risk HPV’nin s?kl???na ba?l?d?r (Gadducci ve ark.2011; International Collaboration of Epidemiological Studies of Cervical Cancer 2006).

Dietin barier kontraseptifler gibi bir rolü olabilir (Piyathlake ve ark. 2004; Hogewoning ve ark.2003). 

Hem f?rsatç? (oportünistik hem de organize taramalar?n etkileri ile ilgili insidans ve mortalite de?erlendirilirken göz önünde bulundurulmas? gereken bu risk faktörlerinin s?kl???, farkl? do?um topluluklar?nda de?i?ebilir (Bray ve ark. 2005).

Servikal karsinom geli?iminde bildirilen HPV d???ndaki  risk faktörleri (baz?lar? HPV maruziyeti ile ili?kilidir):

  • Sigara içimi
  • ?mmün bask?lanma
  • Klamidya enfeksiyonu
  • Zay?f diet
  • Obesite
  • Seksüel partner say?s?
  • Erken ya?tan itibaren seksüel aktivite
  • Oral kontraseptiflerin uzun süreli kullan?m?
  • Rahim içi (intrauterine) arac?n uzun süre kullan?m?
  • Çok say?da, terminde gebelik
  • 17 ya??ndan önce do?um
  • Fakirlik
  • Aile öyküsü

Yüksek risk HPV d???ndaki bu di?er risk faktörlerinin varl???, servikal kanser geli?imi için bir zorunluluk bir ön haberci olmay?p yaln?zca daha yüksek oranda bir yatk?nl???  göstermektedir.

X