This content is also available in:
English 
Italiano 
Español 
Čeština 
Magyar
Podstaw? diagnostyki cytologicznej jest mo?liwo?? odró?nienia prawid?owych komórek nab?onkowych od komórek rakowych w mikroskopie ?wietlnym. G?ówne cechy morfologiczne, które pozwalaj? odró?ni? ?agodne komórki nab?onkowe od z?o?liwych podsumowane s? w tabeli poni?ej.
| Komórki ?agodne | Komórki rakowe | |
| Wielko?? i kszta?t komórki | W granicach normy, stanowi wyraz prawid?owego podzia?u komórki i dojrzewania nab?onka. | Ró?nice wielko?ci i kszta?tu, stanowi? wyraz nieprawid?owego podzia?u komórki i dojrzewania nab?onka.W granicach normy, stanowi wyraz prawid?owego podzia?u komórki i dojrzewania nab?onka. |
| Wielko?? j?dra | W granicach normy, stanowi wyraz prawid?owego podzia?u komórki i dojrzewania nab?onka. | Wyrazne ró?nice wielko?ci i kszta?tu, stanowi? wyraz nieprawid?owego podzia?u komórki i dojrzewania nab?onka. |
| Kszta?t j?dra | Generalnie kszta?tu okr?g?ego, owalnego lub fasolowatego | Nieprawid?owy kszta?t |
| Struktura chromatyny w j??drze interfazalnym | Chromatyna drobnoziarnista równomiernie roz?o?ona w j?drze | Chromatyna gruboziarnista |
| Zawarto?© chromatyny w j?drze interfazalnym | Prawid?owa zawarto?? chromatyny dla komórek diploidalnych równomiernie roz?o?ona we wszystkich komórkach | Zawarto?? chromatyny i jej roz?o?enie ró?ni si? w poszczególnych j?drach w wyniku nieprawid?owego podzia?u. |
| Nadbarwliwo?? | Zmiana rzadko spotykana, ale je?eli wyst?puje, to stanowi wyraz zmian regeneracyjnych. | Cz?sto odzwierciedla wzrost zawarto?ci chromatyny i/lub szybki obrót w cyklu komórkowym. |
| Wieloj?drowo?? | Zjawisko zazwyczaj nie spotykane. Je?eli wyst?puje, j?dra s? równej wielko?ci. | Zjawisko cz?ste. J?dra ró?ni? si? wielko?ci? i kszta?tem |
| J?derka | Ma?e, równych rozmiarów, nieliczne | du?e, nieregularne, ró?ni?ce sie wielko?ci?, kszta?tem i liczb? |
| Kohezja | Dobrze wykszta?cone po??czenia mi?dzykomórkowe | Utrata kohezji |
| Mitozy | Niekiedy widywane w warstwie podstawnej nab?onka | Nieprawid?owe mitozy cz?sto spotykane w nab?onku |
-
Ró?nice przedstawione w tabeli powy?ej s? wynikiem nieprawid?owego rozrostu komórek rakowych, które uwolni?y si? od mechanizmów kontrolnych cyklu komórkowego i dojrzewania, które determinuj? struktur? prawid?owego nab?onka.
-
Komórki nowotworowe uzyskuj? zdolno?? do podzia?u, co jest cech? zastrze?on? tylko dla komórek warstw podstawnych (rozrodczych) nab?onka. W nast?pstwie, komórki nowotworowe rozrastaj? si? i wypieraj? komórki prawid?owego nab?onka tworz?c guzy. W procesie angiogenezy guzy nowotworowe tworz? swoj? w?asna sie? naczy? krwiono?nych. Gdy nowotwór ro?nie szybciej ni? towarzysz?ca mu sie? naczy? wtedy dochodzi do martwicy, owrzodze? i infekcji.
-
W czasie niekontrolowanego rozrostu komórek nowotworowych cz?sto zdarzaj? si? b??dy replikacyjne co prowadzi do nierównego rozdzia?u chromatyny pomi?dzy komórki potomne, a to z kolei manifestuje si? morfologicznie polimorfizmem komórek rakowych czyli ró?nicami wielko?ci, kszta?tu i ilo?ci chromatyny widocznymi pomi?dzy komórkami nowotworowymi w rozmazach cytologicznych i preparatach histologicznych.
-
Mi?dzy komórkami nowotworowymi zmniejsza si? równie? adhezja co im umo?liwia migracj? i inwazj? pod?cieliska. Z tego te? powodu komórki nowotworowe ?atwiej si? z?uszczaj? ni? komórki prawid?owego nab?onka co stanowi podstaw? czu?o?ci cytologii eksfoliatywnej (z?uszczeniowej) jako metody wykrywania zmian przedrakowych i raka w rozmazach z szyjki macicy.
Zwi?zek mi?dzy neoplazj? wewn?trznab?onkow? (CIN) czyli zmian? przedrakow? a inwazyjnym rakiem szyjki macicy.
- Uwa?a si? obecnie, ?e w szyjce macicy, pojawienie si? inwazyjnego raka poprzedzaj? zmiany przedrakowe nab?onka strefy transformacji znane jako CIN (ang. cervical intraepithelial neoplasia), które moga by? obecne w nab?onku szyjki na wiele lat przed wyst?pieniem inwazyjnego raka.
- Zmiany przedrakowe typu CIN stanowi? ci?g?e spektrum zmian morfologicznych od zmian ma?ego stopnia do zmian stopnia du?ego.
- Zmiany morfologiczne wyst?puj?ce w komórkach rakowych przedstawione w tabeli powy?ej wyst?puj? równie? w komórkach CIN. Podstaw? Pap testu s? ró?nice morfologiczne stwierdzane pomi?dzy komórkami prawid?owymi, komórkami nowotworowymi zmian przedrakowych i komórkami rakowymi.
Wyró?nia si? trzy stopnie zmian – CIN1 (dawniej: dysplazja ma?ego stopnia), CIN2 (dysplazja ?redniego stopnia) i CIN3 (dysplazja du?ego stopnia/rak in situ)