Jest to cz?sty nowotwór op?ucnej,  rzadszy w otrzewnej. Wyst?puje w zwi?zku ekspozycj? na azbest. Ro?nie na b?onach surowiczych w postaci licznych guzków i zgrubie?. U wi?kszo?ci chorych p?yn obecny jest ju? w czasie pierwszej wizyty u lekarza Cz?sto jest to p?yn krwisty lub ma kolor i konsystencj? miodu.   

Objawy kliniczne mi?dzyb?oniaka

• Ekspozycja na azbest w wywiadzie
• Uporczywy p?yn w op?ucnej
• Bóle klatki piersiowej
• Duszno??
• Pogrubienie op?ucnej

Klasyfikacja histologiczna

• Nab?onkowopodobny
• Mi?sakowaty
• Mieszany (dwufazowy)

Typ nab?onkowopodobny, który wyst?puje najcz??ciej ma szereg podtypów: tubularny, brodawkowaty, drobnotorbielkowy, lity, gruczolakowaty, doczesno- podobny, pleomorficzny, jasnokomórkowy i drobnokomórkowy. Znany jest tak?e wariant  desmoplastyczny mi?dzyb?oniaka.

Diagnostyczne cechy cytologiczne

• Du?e grupy komórek z pozaz?bianymi brzegami
• Cytomegalia
• Okr?g?e j?dra umiejscowione centralnie
• Wyra?nie widoczne  j?derka
• Komórki dwu- i wieloj?drowe
• G?sta cytoplazma z „halo” na obwodzie
• Prawid?owy N/C
• „Okienka”

W przypadkach mi?dzyb?oniaka typu nab?onkowo podobnego, w rozmazach z p?ynu najcz??ciej widoczne s? du?e grupy komórek (nawet do kilkuset ), niekiedy rozga??ziaj?ce si?. Morfologicznie komórki nowotworowe przypominaj? komórki mi?dzyb?onka, wykazuj? niewielk? atypi? ale w wi?kszo?ci przypadków s? wi?ksze. W preparatach z bloczków parafinowych wida? du?e, lite gniazda komórek nowotworowych chocia? mog? one zawiera? kolagenowy lub mukopolisacharydowy rdze?, rzadziej komórki tworz? ?wiat?a (gruczo?owe).

W niektórych przypadkach obraz cytologiczny jest inny, komórek jest niewiele i s? to zwykle tylko limfocyty. Niekiedy komórki nowotworowe s? raczej rozproszone ni? w grupach.

Rzadkie cechy cytologiczne

• G?ównie komórki izolowane
• Tylko limfocyty
• Komórki nowotworowe w?ród du?ej liczby limfocytów i makrofagów
• Cia?ka psammomatyczne
• Wodniczki w cytoplazmie

G?ówne problemy diagnostyki ró?nicowej w mi?dzyb?oniaku

• Reaktywna hiperplazja mezotelialna vs mi?dzyb?oniak nab?onkowo podobny
• Zapalenie op?ucnej z w?óknieniem vs mi?dzyb?oniak desmoplastyczny
• Mi?dzyb?oniak nab?onkowopodobny vs przerzuty raka

Differential diagnosis

• Reactive mesothelial cells
• Metastatic tumors
  • Adenocarcinoma
  • Squamous cell carcinoma
  • Epithelioid hemangioendothelioma

Major differential problems in mesothelioma

• Reactive mesothelial hyperplasia vs. epithelioid mesothelioma
• Fibrous pleuritis vs. desmoplastic mesothelioma
• Epithelioid mesothelioma vs. secondary carcinoma

Reaktywne vs nowotworowe komórki mi?dzyb?onka

• Komórkowo??
• Cz?sto?? wyst?powania komórek wieloj?drowych
• Rozmiary du?ych j?derek
• ?rednie rozmiary komórek
• N/C
• B?ona j?drowa
• Wpuklenia cytoplazmy w g??b j?dra
• Zabarwienie cytoplazmy
• Gniazda komórek vs rozproszone pojedyncze komórki
• Zawarto?? glikogenu
• T?o

Pu?apki

• Zastanów si? czy oceniana komórka mi?dzyb?onka jest atypow? czy z?o?liw?
• Stosuj wi?kszo?? kryteriów oceny nie tylko kilka
• Rzadko kiedy wszystkie kryteria b?d? spe?nione
• Uwa?aj na rozmazy ubogo komórkowe
• Przekonaj si? czy gniazda komórek s? trójwymiarowe
• Sprawd? PAS dodatnie inkluzje

Trafno?? rozpozna? mi?dzyb?oniaka mo?na zwi?kszy? przez zastosowanie metod dodatkowych takich jak analiza cytogenetyczna, która ma du?? czu?o?? i specyficzno?? i wykrywa klonalne cytogenetyczne zaburzenia wskazujace na zmiany z?o?liwe, lub FISH na preparatach z cytologii fazy p?ynnej.

Mi?dzyb?oniaka trudno odró?ni? od gruczolakoraka szczególnie gdy komórki maj? wodniczki w cytoplazmie. W mi?dzyb?oniaku zwykle wida? ca?e spektrum postaci przej?ciowych komórek poczynaj?c od zwyk?ych komórek mi?dzyb?onka . Tego nie ma w gruczolakoraku. Komórki mi?dzyb?onka cz?sto oddzielone s? „okienkami”. W preparatach z bloczków parafinowych, w gniazdach komórek nowotworowych cz??ciej wyst?puj? rdzenie z kolagenu i komórek pod?cieliska w mi?dzyb?oniaku ni? w gruczolakoraku. W tym ostatnim komórki nowotworowe tworz? obr?czkowate struktury z pustymi rdzeniami w ?rodku. Gniazda komórek mi?dzyb?oniaka maj? raczej pozaz?biane brzegi a nie g?adkie obrysy. Jednak na podstawie analizy cech morfologicznych nie zawsze mo?na postawi? jednoznaczne rozpoznanie. Mo?na je postawi? w oparciu o wyniki bada? histochemicznych i immunohistochemicznych.

Komórki pierwotnych nowotworów pochodzenia naczyniowego takich jak angiosarcoma, haemangioendothelioma i szczególnie jego postaci epitelioidnej (nab?onkopodobnej) mog? przypomina? mi?dzyb?oniaka. Wykazuj? one pozytywny odczyn na obecno?? markerów naczyniowych (CD31,CD34) i negatywny na obecno?? kalretyniny i WT1.